Bağırsak sarkması, özellikle yaşlı bireylerde yaygın görülen, rahatsız edici bir durumdur. Bu rahatsızlık, bağırsakların destekleyici kas yapılarının zayıflaması sonucu rektumun vajina veya anüs yoluyla dışarıya doğru kayması olarak tanımlanabilir. Bu yazıda, bağırsak sarkmasına sebep olan başlıca nedenler, belirtileri ve bu durumu yaşayan bireylerin yapabilecekleri hakkında detaylı bilgiler sunacağız.
Bağırsak Sarkması Nedir?
Bağırsak sarkması, diğer bir deyişle rektal prolapsus, bağırsakların normal pozisyonunu kaybedip, yerçekimi etkisiyle aşağıya doğru kayması durumudur. Bu durum genellikle pelvik kaslarının zayıflamasıyla ilişkilidir. Bağırsak sarkması, hem yaşam kalitesini olumsuz etkiler hem de bağırsak fonksiyonlarında bozulmalara neden olabilir.
Bağırsak Sarkmasının Başlıca Nedenleri Nelerdir?
Bağırsak sarkması birçok faktörün etkisiyle ortaya çıkabilir. İşte bu rahatsızlığa sebep olabilecek bazı yaygın nedenler:
Yaşlanma
Yaşlandıkça kas yapılarında doğal bir zayıflama meydana gelir. Pelvik bölgedeki kaslar, yaşlanma süreciyle birlikte elastikiyetini kaybeder ve bağırsak sarkması riski artar. Özellikle menopoz sonrası kadınlarda bu durum daha sık görülür.
Kronik Kabızlık
Sürekli kabızlık çeken bireylerde bağırsak sarkması riski oldukça yüksektir. Kronik kabızlık, dışkılama esnasında aşırı ıkınmaya yol açar ve bu da pelvik kasların zamanla zayıflamasına sebep olur. Zayıflayan kaslar, bağırsakları yerinde tutamaz hale gelir.
Doğum ve Hamilelik
Özellikle çok sayıda doğum yapmış kadınlar arasında bağırsak sarkması daha yaygın görülür. Hamilelik sürecinde pelvik kaslar üzerindeki baskı artar, doğum sırasında ise bu kaslar zorlanır. Sonuç olarak, doğum sonrası bu kasların eski gücüne kavuşamaması bağırsak sarkmasına yol açabilir.
Ağır Kaldırma
Sürekli ağır kaldırma işleriyle uğraşan kişilerde pelvik kaslar zorlanabilir. Bu zorlanma zamanla pelvik organların yerinden kaymasına ve bağırsak sarkmasına sebep olabilir.
Genetik Yatkınlık
Bazı kişilerde pelvik kasların zayıflaması genetik faktörlere dayanabilir. Aile bireylerinde bağırsak sarkması geçmişi olanların, bu rahatsızlığa yakalanma riski daha yüksektir.
Kronik Öksürük
Uzun süreli öksürük, diyafram ve pelvik kasları zorlayarak zayıflamalarına yol açabilir. Sigara içen bireylerde ya da kronik akciğer hastalığı olanlarda bu risk daha da artar.
Bağırsak Sarkmasının Belirtileri Nelerdir?
Bağırsak sarkması, genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:
- Anüs veya vajina bölgesinden dışarıya doğru doku çıkıntısı
- İdrar kaçırma
- Kronik kabızlık
- Bağırsak hareketlerinde düzensizlik
- Pelvik bölgede basınç veya dolgunluk hissi
- Dışkılama esnasında zorluk ve rahatsızlık
Bu belirtilerden birkaçını yaşıyorsanız, bir uzmana danışmanız faydalı olacaktır.
Bağırsak Sarkması Nasıl Teşhis Edilir?
Bağırsak sarkması teşhisi genellikle bir doktor muayenesi ve bazı testler ile konur. İşte bağırsak sarkmasını teşhis etmek için kullanılan bazı yöntemler:
Fiziksel Muayene
Doktorunuz, pelvik bölgedeki kasların durumu ve bağırsakların sarkma derecesini belirlemek için fiziksel bir muayene yapacaktır.
Görüntüleme Yöntemleri
MR, ultrason veya tomografi gibi görüntüleme yöntemleri, sarkmanın derecesini ve diğer organlarla olan ilişkisini netleştirmek için kullanılır.
Bağırsak Sarkmasında Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Bağırsak sarkmasının tedavisi, hastalığın derecesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. İşte tedavi seçenekleri:
Cerrahi Olmayan Yöntemler
Erken evre bağırsak sarkmalarında, cerrahi olmayan yöntemler etkili olabilir. Bu yöntemler arasında şunlar bulunur:
- Pelvik kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizler (Kegel egzersizleri gibi)
- Kabızlığı önlemek için diyet değişiklikleri ve lif takviyeleri
- Pelvik destek cihazları (Pesserler)
Cerrahi Yöntemler
İleri evre bağırsak sarkmalarında cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi operasyon, sarkmış bağırsakların yeniden yerleştirilmesini ve pelvik kasların onarılmasını amaçlar. Cerrahi sonrası iyileşme süreci, kişinin genel sağlığına bağlı olarak değişebilir.
Bağırsak Sarkması Olan Kişiler Nelere Dikkat Etmeli?
Rahatsızlığı olan bireylerin yaşam tarzlarında yapacakları bazı değişiklikler hastalığın ilerlemesini önleyebilir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
Kabızlıktan Kaçının
Lif bakımından zengin gıdalar tüketerek ve bol su içerek kabızlığı önlemek, bağırsak sağlığını korumanın önemli bir yoludur.
Aşırı Fiziksel Zorlama Yapmayın
Ağır kaldırmaktan kaçınmak ve düzenli egzersiz yapmak, pelvik kasları güçlendirebilir ve sarkmayı önleyebilir.
Düzenli Egzersiz Yapın
Pelvik kasları güçlendirmek için düzenli olarak egzersiz yapmak önemlidir. Özellikle Kegel egzersizleri, pelvik tabanı güçlendirmek için etkili bir yöntemdir.
Bağırsak Sarkmasında Hangi Doktora Gidilir?
Bağırsak sarkması şüphesi olan bireyler, proktoloji veya gastroenteroloji uzmanlarına başvurmalıdır. Bu uzmanlar, doğru teşhis ve tedavi için gerekli incelemeleri yaparak, hastalığın seyrini kontrol altına alacak tedavi yöntemlerini önerebilir.
Bağırsak sarkması, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ancak tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Bu durumun farkına varmak ve erken müdahale ile hastalığın ilerlemesini önlemek mümkündür. Eğer bu belirtilerden bazılarını yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalısınız.
Bu rahatsızlık ile ilgili diğer sorularınızı veya endişelerinizi doktorunuza danışarak, tedavi sürecinizi en iyi şekilde yönetebilirsiniz.
