Anal Fissür Tedavisi

Anal fissür, rektumun veya kalın bağırsağın son kısmı olan anal kanaldan anüse kadar olan cilt bölgesinde meydana gelebilir. Anal bölgede çok fazla sinir ucu olduğu için hassas bir bölgedir. Bu bölgedeki çatlaklar çok rahatsız edicidir. Genellikle anal kanalın iç kısmında meydana gelen anal fissürler tedavi edilmezse hastanın yaşam kalitesi ciddi oranda düşer.

Anal fissür (Makat Çatlağı) nedir?

Anal yırtılma olarak da bilinen anal fissür, anal bölgenin düz epitel ve mukozasında dikey bir yırtılma sonucu oluşur. Genellikle anüsün en zayıf kısmı olan anoderm adı verilen bölgede meydana gelir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda her yaşta ortaya çıkabilen makat yırtığı bebeklerde de sık görülür. Bebeklerde makat gelişi, bağırsak ya da gaz sorunu yaşadıklarında ya da dışkı çıkarmakta zorlandıklarında ortaya çıkar. Bu durum anüste ağrıya neden olduğu için bebek tuvalete gitme konusunda isteksiz davranır ve bir kısır döngü oluşur. Bu durumda gerekli tedaviler ile anal fissür iyileşecektir. Anal fissür akut olabilir veya uzun süre tedavi edilmezse kronikleşebilir.

Anal fissürün belirtileri nelerdir?

Anal fissürü olan kişilerde genellikle benzer semptomlar görülse de semptomların şiddeti kişiden kişiye değişir. Anal fissürün ana belirtisi tuvalete giderken yırtılma ve cam kesilmesi hissidir. Ağrı, acı veren tuvalete gitme eyleminden sonra bir süre devam eder. Bu nedenle hastalar ağrıdan kaçınmak veya tuvalete gitme ihtiyacını geciktirmek için kendilerini sıkarak fissürün ilerlemesine neden olurlar. Anal fissürün diğer belirtileri arasında anüste tahriş, kaşıntı, şişme ve küçük kanamalar yer alır. Anal fissür derinleşir ve kronikleşirse, meme oluşumu ve iltihaplanma da olabilir. İleri derecede ağrılı kronik anal fissür idrar yollarını etkileyebilir ve dizüri (idrar yaparken yanma hissi), pollaküri (sık idrara çıkma) veya idrar retansiyonuna (idrar yapamama) neden olabilir. Anal fissür semptomları hemoroid, rektum kanseri ve rektum apsesi gibi diğer durumlarla benzerlik gösterdiğinden, tıbbi gözetim altında teşhis edilmelidir.

Makat Çatlağı Neden Oluşur?

Makat çatlağı genetik yapıya ya da beslenme alışkanlıkları, tuvalet düzeni gibi yaşam biçimine bağlı olarak görülebilir. Genetik yapı olarak anal çıkıştaki halka olması gerekenden daha dar olabilir, bu durumda zorlanmalardan daha fazla etkilenmesi ve çatlak oluşumu kaçınılmazdır. Bazı kişilerde ise sfinkter kası olması gerekenden daha sert ve gergindir.

Genetik nedenler dışında anal fissürün en önemli nedeni tuvalet düzenidir. Düzenli tuvalete çıkamayanlarda, tuvalet sırasında zorlananlarda, uzun süreli kabızlık veya ishal şikâyeti olanlarda makat yırtığı görülür. Kabızlık sonucu tuvalete gitmekte zorlanıldığında ıkınma ve tahriş sonucu yırtılma meydana gelir. İshal durumunda ise sık tuvalete çıkma, yıkama ve kurulama işlemlerinin sık tekrarlanması nedeniyle yırtılma meydana gelebilir. Makat yırtığına neden olan bir diğer durum ise normal doğumdur. Makat yırtığı doğum sırasında ıkınma ve zorlanma sonucu oluşur. Nadiren de olsa Crohn hastalığı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve ülseratif kolit de anal fissüre neden olabilen durumlar arasındadır.

Anala Fissür (Makat Çatlağı) Tedavisi

Anala fissür (Makat çatlağı) için üç aşamalı tedavi vardır. Tedavi aşamaları durumun nedenine bağlıdır. İlk aşama, yaşam tarzınızı ve beslenme alışkanlıklarınızı değiştirerek sorunu çözmeye çalışmaktır. Eğer neden genetik ise bu değişiklikler yeterli olmayabilir. Bu durumda ikinci aşamada Botoks tedavisi kullanılır. Botoks, düz kası gevşetmek için sfinkter kaslarına enjekte edilir. Basit bir işlem olması ve ameliyat gerektirmemesi nedeniyle hastalar için tercih edilen yöntemdir. Ancak bazı durumlarda Botoks tedavisi yeterli olmayabilir ya da sık sık tekrarlayabilir. Son olarak üçüncü aşama cerrahi tedavi seçeneğidir. Eğer diğer tedavi seçenekleri kalıcı bir çözüm sağlamıyorsa ameliyat gerekli olabilir.

Anal Fissür (Makat Çatlağı) Ameliyatı Nedir?

Makatta ağrı sürekli ve kronik hale geldiğinde, kanama ve meme oluşumu gözlendiğinde anal fissür ameliyatı gerekli hale gelir. Lateral internal sfinkterotomi adı verilen anal fissür ameliyatında sfinkterin yırtık ve yaranın oluştuğu bölgesi çıkarılır. Bu işlem uzman doktorlar tarafından dikkatle yapılmalıdır çünkü yara bölgesinden daha fazla astar çıkarılırsa inkontinans veya sızıntı meydana gelebilir. İşlem genellikle genel anestezi altında yaklaşık 20 dakika sürer. Anüste 1,5 cm’lik küçük bir kesi yapılır ve yırtığa neden olan 10-15 mm’lik bölüm çıkarılır. Gerekirse kesiyi kapatmak için dikiş kullanılacaktır. Çoğu durumda dikiş gerekmez.